Điều căn bản nhất, cốt lõi nhất của thức ăn dặm cho bé kiểu Nhật là không quá chú trọng đến lượng ăn (không nhất thiết ép bé ăn nhiều), thay vào đó quan tâm đến sự thích thú của con, khiến con thật sự cảm thấy ăn là một điều thích thú, một “trò hấp dẫn” kích thích bé khám phá không ngừng. Phương pháp ăn dặm này giúp bé tránh rơi vào tình trạng chán ăn, sợ ăn; ngược lại, tìm mọi cách để trẻ yêu thích bữa ăn, qua đó phát triển cả về tình cảm và trí tuệ của trẻ
Trước khi bé bước vào độ tuổi ăn dặm, gia đình cần phải thống nhất về tư tưởng cũng như tâm lý.Đứa trẻ sinh ra, cả nhà đều yêu quý, nhưng đừng biến đứa trẻ thành trung tâm của vũ trụ, để sinh ra vô vàn mâu thuẫn của người lớn.
Chuẩn bị tâm lý thế nào cho mẹ?
Rất nhiều bà mẹ Việt Nam thích thú trước hiệu quả rõ rệt của những em bé được áp dụng theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, đầy hào hứng về “thử” cho con mình rồi sau đó… kế hoạch “phá sản”, thất bại hoàn toàn! Vì sao? Câu trả lời nằm ở chỗ: Bạn đã không chuẩn bị tâm lý đủ tốt để áp dụng phương pháp này. Muốn cho con ăn dặm kiểu Nhật, mẹ phải thật sự kiên nhẫn (vì biện pháp đó không phải một ngày một giờ thành công được).
Xác định rõ thành quả mong muốn
Phương châm của ăn dặm kiểu Nhật là chú trọng sử dụng thực phẩm của tự nhiên hoặc do nuôi trồng. Đó là rau, củ, quả, cá, thịt, đậu... còn các thực phẩm đã qua chế biến như đồ hộp, thịt hun khói, gia vị các loại... họ đều khuyến cáo đừng cho trẻ ăn sớm từng nào hay từng đó.
Vì thế, chọn ăn dặm kiểu Nhật là chọn cách cho bé ăn nhạt, vị của cháo, của súp... tất cả đều là từ rau củ quả, hoặc dashi (cá bào và rong biển konbu). Cho bé ăn nhạt từ đầu sau điều chỉnh rất dễ, chứ cho bé ăn mặn sớm, sau này những đồ nhạt (đặc biệt là rau) bé sẽ không chịu đâu. Tập thói quen ăn mặn nhanh lắm, chỉ vài bữa là xong, ăn nhạt mới khó đấy. Điều này rất mâu thuẫn với phương pháp cho trẻ ăn ở Việt Nam, vì thế các mẹ cũng nên chuẩn bị trước.
Người Nhật mong muốn thành quả gì ở bé. Thứ nhất, mong bé phát triển bình thường, không mong bé béo. Thực đơn của món dặm Nhật chú trọng nhiều rau, cân đối giữa chất bột, đạm, vitamin, đặc biệt là chất đạm ăn rất ít (giai đoạn cuối 12-18 tháng mà cũng chỉ cho con ăn nhiều nhất là 20g), không quan trọng phải ăn thật nhiều đường sữa. Trẻ con Nhật không béo nhưng chắc và chơi khỏe, tự lập.
Thứ hai, thông qua ăn dặm, họ giáo dục trẻ biết cách ăn. Đứa trẻ biết nhai, có ý thức trong việc ăn uống, biết yêu cầu, từ chối, biết khẳng định mình... Để đạt được thành quả như thế quả là 1 quá trình gian nan nhất là với các mẹ Việt Nam mình, luôn mềm yếu, thôi thì miễn bé ăn đc cho mình là tốt rồi, thế là lại bài ca bật ti vi, vừa chơi vừa ăn... hoặc bế rong cho ăn.
“Sắm sửa” cho con nào!
Một trong những thứ mang tính “căn bản” của
ăn dặm kiểu Nhật chính là… chiếc ghế ăn! Với kiểu ăn dặm truyền thống của Việt Nam, bé hay được mẹ đặt lên bất cứ chỗ nào để cho ăn, thậm chí bế trên tay đi tới đi lui trong lúc cho ăn. Ăn dặm kiểu Nhật đòi hỏi một “kỷ luật” khác: Bạn cần cho bé ngồi vào ghế tập ăn ngay khi bé ngồi vững, nhằm tạo thói quen ăn uống có kỷ luật, tập trung ăn xong mới làm việc khác. Bằng cách này, ngay từ nhỏ, bé sẽ ý thức được việc ngồi vào ghế (bàn) là đến giờ ăn, chỉ ăn thôi chứ không làm việc khác, ăn xong mới được đi chơi. Những bữa ăn như thế chỉ kéo dài trong khoảng 20 phút là dứt điểm nên rất khỏe cho cả mẹ và bé sau này.
Ăn dặm kiểu Nhật không có nghĩa là phải dùng nguyên liệu Nhật
Thay vì dùng nước xương nấu cháo, kiểu Nhật dùng nước dashi cũng rất nhiều canxi. Nhưng cá bào, rong biển konbu ở Việt Nam bán khá đắt, cũng là một trở ngại đối với những gia đình có thu nhập trung bình. Ăn dặm kiểu Nhật chủ yếu là phương pháp cho con ăn thô đúng thời điểm.
Coi trọng sự đa dạng, mẹ nhé!
Với
thức ăn dặm cho bé kiểu Nhật, bé được khuyến khích làm quen với những thứ mới, đa dạng. Để thực hiện điều này, bạn sẽ không thể xay nhuyễn, nghiền nát và… trộn “hằm bà lằng” thứ với nhau thành một món hỗn hợp cho con ăn theo kiểu truyền thống. Nguyên tắc
ăn dặm cho bé kiểu Nhật là: Thường xuyên đổi món mới. Lưu ý mỗi ngày cho bé thử tối đa 1 món mới, vì nếu cơ thể bé phản ứng, dị ứng sẽ không biết là do thức ăn nào gây nên. Món mới luôn bắt đầu từ 1 muỗng và nên tập ít nhất 2 ngày để xem cơ thể bé có phản ứng gì không.
Khuyến khích bé tự ăn
Đây cũng là một trong số những “bí mật” quan trọng của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật. Tức là thay vì mẹ cứ lăm le ẵm con, đút cho con ăn suốt đến khi con 2-3 tuổi, thậm chí nhiều bé đến 4-5 tuổi vẫn còn phải chờ mẹ đút mới chịu ăn thì ở đây, bé sẽ được khuyến khích tự ăn càng sớm càng tốt. Cụ thể, bé 6-7 tháng đã được cho làm quen với một ít bánh khô, loại dễ tan trong miệng để bé tự thực hiện động tác cầm và gặm ăn (chưa có răng vẫn ăn được).
Hãy tôn trọng bé
Hãy coi bé là 1 thành viên trong gia đình. Cho bé ăn không chỉ là việc đút, đưa đồ ăn vào miệng bé, mà còn phải quan tâm chú ý cả tâm lý của bé nữa. Kinh nghiệm ở đây chỉ là tham khảo, còn mỗi bé một khác, mỗi giai đoạn thay đổi khác nhau, điều đó người mẹ cần phải nắm bắt, điều chỉnh, hướng dẫn và chiều theo cả bé nữa.
Một khía cạnh nữa của việc tôn trọng bé, đó là cách cho bé ăn. Không khí, bối cảnh, màu sắc cũng là yếu tố ảnh hưởng đến việc ăn của bé. Mỗi bà mẹ có cách cho con ăn của riêng mình, vì phụ thuộc vào từng đứa trẻ, ai cũng có thể là nghệ sĩ, làm trò vui cho con ăn ngoan.... dù thế nào bữa ăn của trẻ, hãy nên để tràn ngập niềm vui.